Śmiało kroczyć tam, gdzie nie dotarło jeszcze żadne prawo!
DroneTech World Meeting 2019
Dnia 18 października 2018 roku w „Arenie Toruń”, w ramach DroneTech World Meeting 2019 odbędzie się panel dyskusyjny pod tytułem „Potencjał polskiego sektora kosmicznego po 7 latach w ESA”. Z inicjatywą jego zorganizowania wyszedł organizator dronowej konferencji – fundacja Instytut Wspierania Nowych Technologii. Wsparcia merytorycznego przedsięwzięciu udzieliło Stowarzyszenie Polskich Profesjonalistów Sektora Kosmicznego, znane lepiej jako Polish Space Professionals Association (PSPA). Patronatu medialnego panelowi udzielił blog Prawo i Kosmos – Prawo Kosmiczne.
W panelu dyskusyjnym wezmą udział Marcelina Borejko (Eversis sp. z o. o., członkini PSPA), Michał Szwajewski (Astronika sp. z o. o., członek PSPA, moderator dyskusji), Paweł Fleischer (Transition Technologies – Managed Services sp. z o. o., członek PSPA), Rafał Pawłaszek (Sybilla Technologies sp. z o. o.), Przemysław Radzik (Thorium Space sp. z o. o., członek PSPA) oraz Mariusz T. Kłoda (Prawo i Kosmos – Prawo Kosmiczne, członek PSPA, koordynator projektu z ramienia PSPA). Tytuł panelu kształtuje treść dyskusji. Prelegenci poddadzą analizie potencjał polskiego sektora kosmicznego po 7 latach uczestnictwa Polski w Europejskiej Agencji Kosmicznej. Na podstawie jej wyników paneliści zapewne pokuszą się o ekstrapolację trendów w tym wciąż młodym sektorze polskiej gospodarki.
Dyskusja rozpocznie się o godzinie 14:10. Zgodnie z zapewnieniem organizatora DroneTech World Meeting 2019, rozmowa będzie transmitowana na żywo przez kanał DroneTech World Meeting na YouTube. Z pełnym programem DroneTech World Meeting 2019 można zapoznać się na stronie internetowej https://dronetech-poland.com/.
Toruń jako „kosmiczne miasto” – teraźniejszość
Organizacja wspomnianego panelu stanowi dobry pretekst do zwrócenia uwagi na Toruń jako na „kosmiczne miasto”. Toruń kojarzy się z kosmosem. Miasto zawdzięcza to przede wszystkim Mikołajowi Kopernikowi, który w Toruniu się urodził i spędził swe młodzieńcze lata. Trudno polemizować z tezą, iż żaden późniejszy polski naukowiec nie wpłynął na losy świata tak, jak Mikołaja Kopernik (szerzej na temat Mikołaja Kopernika zob. http://copernicus.torun.pl/). Pomnik polskiego astronoma, jak Mikołaja Kopernika określa chociażby Encyclopædia Britannica, stoi na toruńskiej starówce. Jego imieniem nazwano między innymi toruński Uniwersytet oraz znanego, nie tylko w Polsce, producenta pierników – Fabryka Cukiernicza „Kopernik” S. A.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu dba o zachowanie i rozwój dziedzictwa swego patrona. Toruńską uczelnię współtworzy Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej wraz ze swoim Instytutem (Centrum) Astronomii w Piwnicach pod Toruniem. Jeżeli chodzi o instrumentarium, to Centrum Astronomii znane jest najbardziej z radioteleskopu RT4 (32m). W okresie od 2 stycznia 1997 roku do 31 grudnia 2000 roku dyrektorem Centrum Astronomii był Profesor Aleksander Wolszczan, współodkrywca pierwszych planet pozasłonecznych. Aktualnie pracownikiem Centrum Astronomii jest między innymi Profesor Andrzej Niedzielski. Jest on jednym z odkrywców gwiazdy BD+14 4559 i planety BD+14 4559 b, które zostały wytypowane przez Międzynarodową Unię Astronomiczną do konkursu pod nazwą „IAU100. NameExoWorlds”. Na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej prężnie działają organizacje studenckie. Mowa tu na przykład o Kole Naukowym Studentów Astronomii oraz o Technicznym Kole Naukowym, którego członkowie – w ramach Pioneers Team – podjęli się budowy łazika marsjańskiego (więcej o Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej, w tym o Centrum Astronomii zob. https://www.fizyka.umk.pl/ i https://www.ca.umk.pl/). Realizacją kosmicznego projektu mogą pochwalić się również chemicy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Badali oni między innymi „wpływ ogrzewania w próżni na materiały wykorzystywane później w przemyśle kosmicznym”.
W Toruniu mają swoją siedzibę podmioty polskiego sektora kosmicznego. Można do nich zaliczyć ABM Space sp. z o. o., Cilium Engineering sp. z o. o., PIAP Space sp. z o.o. Z Toruniem związana jest również Sybilla Technologies sp. z o.o., mająca swoją siedzibę w zaprzyjaźnionej z Toruniem Bydgoszczy. Z opisem działalności tych spółek można zapoznać na ich stronach internetowych: http://abmspace.com/; http://www.cilium.pl/index.php/; http://piap-space.com/; http://sybillatechnologies.com/.
Toruń słynie z popularyzacji kosmosu. W mieście od 25 lat funkcjonuje planetarium, które obecnie współtworzy jednostkę pod nazwą Centrum Popularyzacji Kosmosu. Planetarium Toruń. Jej pracownikiem jest między innymi astronom Jerzy Rafalski. Spośród wielu osiągnięć Jerzego Rafalskiego w zakresie popularyzacji kosmosu można wymienić autorstwo książek pod tytułem „Jerzy Rafalski opowiada o planetach” oraz „Jerzy Rafalski opowiada o gwiazdach”. „Młodszych bratem” Centrum Popularyzacji Kosmosu. Planetarium Toruń jest Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy, w którym już od kilku lat odbywa się konferencja stratosferyczna pod nazwą „Near Space Conference”. Jej współorganizatorem jest Fundacja Copernicus Project. To nie jedyny kosmiczny akcent Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy. Warto wspomnieć o jednym z najdłuższych w Polsce wahadeł Foucaulta, stanowiącym element stałej ekspozycji tego Centrum. Miłośnicy kosmosu powinni również odwiedzić Dom Mikołaja Kopernika, stanowiący część Muzeum Okręgowego w Toruniu. Zyskał on nowy blask po gruntowanej modernizacji, jaką przeprowadzono w latach 2017-2018.
Toruńskim „instrumentem” popularyzacji kosmosu jest audycja pod nazwą „Radio Planet i Komet”, nadawana w Polskim Radiu Pomorza i Kujaw. Warto o niej wspomnieć odrębnie. „Radio Planet i Komet” jest realizowane od kilkunastu lat przez dziennikarza Radia PiK, Piotra Majewskiego oraz astronoma Jerzego Rafalskiego. W przyszłym roku audycja ta będzie świętowała swój jubileusz 20-lecia istnienia. Dłużej nadawana jest w Polsce tylko „Gwiaździarnia Pana Jana” (scil. Jana Desselbergera). W 2020 roku audycja Polskiego Radia Katowice będzie świętowała 30-lecie istnienia. Piotr Majewski jest znanym astrofotografem, dlatego w „Radiu Planet i Komet” nierzadko można usłyszeć profesjonalne porady na ten temat. Z projektem Piotra Majewskiego pod nazwą „radio-teleskop.pl” można zapoznać się na stronie internetowej http://www.radio-teleskop.pl/ oraz na YouTube.
Kosmiczne wydarzenia stanowią nierzadko element programów toruńskich festiwali nauki, do których można zaliczyć „Toruński Festiwal Nauki i Sztuki” oraz „Toruńską Noc Naukowców”. W 2019 roku podczas „Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki” można było dowiedzieć się między innymi o tym, „jak przetłumaczyć kosmos”, natomiast w trakcie „Toruńskiej Nocy Naukowców 2018” odbył się warsztat pod tytułem „Łowcy gwiazd”. Nie brakuje kosmicznych odniesień także podczas znanego toruńskiego festiwalu światła – „Bella Skyway Festival”. Pokaz plenerowy pod tytułem „Czy jesteśmy TU sami ?” („Bella Skyway Festival 2019”) jest tylko jednym z wielu przykładów takich odniesień. W popularyzację kosmosu włącza się Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu. Jako przykład takich działań można przywołać projekcję filmu dokumentalnego pod tytułem „Apollo 11” (reż. Todd Douglas Miller) w dniu 50 rocznicy lądowania Orła na powierzchni Księżyca.
Na kosmos można natrafić w otwartej przestrzeni miejskiej Torunia. Warto w tym zakresie wspomnieć chociażby o muralach. Nie zawsze łatwo je dostrzec, co ma swój urok. Jeden z nich znajduje się na szczycie bloku przy ulicy Gagarina, inny na ulicy Broniewskiego. Każdy z nich to uliczne dzieło sztuki. Wybierając się na spacer po Toruniu można „natknąć się” na zegary słoneczne, na przykład na zegar analematyczny, znajdujący się w toruńskiej Dolinie Marzeń. Gnomonika ma swoich entuzjastów w Toruniu. Co jakiś czas odbywają się tak zwane spacery tematyczne, które są im poświęcone. Z kosmosem można obcować w Toruniu nawet na niektórych przystankach komunikacji miejskiej. Wybrane gwiazdozbiory zostały wkomponowane w chodniki tak, aby odwiedzający Toruń nie mieli wątpliwości, że trafili do „kosmicznego miasta”. Ewentualne wątpliwości co do kosmicznego charakteru miasta rozwiewają całkowicie fontanna „Cosmopolis” oraz aranżacja przestrzenna poświęcona planetoidzie 12999 Toruń, znajdujące się przy skwerze imienia Lucjana Broniewicza. Zmarły przed kilkoma latami Lucjan Broniewicz był dyrektorem toruńskiego planetarium.
Toruń jako „kosmiczne miasto” – przyszłość
W Toruniu w 2020 roku ma powstać kompleks naukowo-biznesowy pod nazwą „Toruń Space Labs”. Najdokładniejszy opis tej inwestycji został przedstawiony na łamach czasopisma „Urania. Postępy Astronomii”. Warto go przywołać. „Przyszłe toruńskie „centrum kosmiczne” zrealizowane zostanie na działce o powierzchni 8 tysięcy metrów kwadratowych. Powstanie trzykondygnacyjny budynek (do 25 metrów wysokości), do którego przylegać będzie hala prototypowni. W kompleksie znajdzie się kilka pomieszczeń centrów demonstracyjnych: centrum kontroli space tor, space arena, rock-lab (makiety planetarne) oraz centrum demonstracji i walidacji wyników. Planowany jest także tzw. fab labs, czyli warsztat/laboratorium testowe, w którym będą m.in. takie pomieszczenia jak:
– prototypownie proto-lab „brudny”, „czysty” i „sim-lab”;
– elektro-lab (prototypowania elektroniki);
– hai-lab (laboratorium algorytmów heurestycznych, sztucznej inteligencji i Big Data);
– astro-lab (laboratorium demonstracji i obserwacji nieba);
– physio-lab (laboratorium do badań czynnika ludzkiego);
– VR-lab (laboratorium opracowania i testowania technik wizualnej, rozszerzonej i mieszanej rzeczywistości);
– IoT-lab (IoT – ang. Internet of Things – Internet rzeczy oraz M2M ang. Machine to Machine – zdolność maszyn, urządzeń, obiektów do komunikowania się z ludźmi i ze sobą nawzajem online w celu usprawnienie procesów zarządzania zasobami);
– mobay-lab (laboratorium testowania i rozwoju aplikacji mobilnych i webowych);pomieszczenia do tworzenia rozwiązań, które będą testowane w poszczególnych laboratoriach.
Na dachu budynku zostanie zainstalowany teleskop wraz z kopułą do obserwacji nieba. Całość uzupełni całoroczny namiot sferycznym (space arena), gdzie znajdą się makiety planetarne i środowiskowe oraz gdzie będzie można testować m.in. łaziki (marsjańskie i księżycowe) czy inne urządzenia sterowane zdalnie” (zob. https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/space-labs-powstanie-toruniu-4712.html).
W Toruniu powstanie także „Space EduHUB Toruń”, co ogłoszono kilka dni temu. Będzie to nowoczesna infrastruktura z funkcją interaktywnej edukacji i twórczego poznawania kosmosu i odnawialnych źródeł energii (z naciskiem na geotermię). „Space EduHUB Toruń” ma skupiać pasjonatów nowoczesnych technologii i umożliwiać im samodzielne doświadczanie i eksperymentowanie . W ramach przedsięwzięcia zaplanowano między innymi posadowienie namiotu sferycznego. Z dokładnym opisem tego projektu można zapoznać się na stronie internetowej https://www.kujawsko-pomorskie.pl/pliki/2019/wiadomosci/20190925_umowy/projekty_rpo_efrr.pdf.
Mariusz T. Kłoda
Wpis ten nie stanowi opinii lub porady prawnej w rozumieniu obowiązującego prawa. Ma on wyłącznie informacyjny charakter. Autor wpisu nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji, podejmowanych na jego podstawie.