Śmiało kroczyć tam, gdzie nie dotarło jeszcze żadne prawo!
Dnia 23 stycznia 2019 r. wszedł w życie portugalski dekret z mocą ustawy nr 16/2019 z dnia 22 stycznia 2019 r. (Decreto-Lei n.º 16/2019 de 22 de janeiro (Diário da República, 1.º série — N.º 15 — 22 de janeiro de 2019)). Określa on zasady podejmowania oraz prowadzenia działalności kosmicznej, na terytorium Portugalii i poza nim, przez portugalskich lub zagranicznych operatorów (pod warunkiem, że mają oni siedzibę na terytorium Portugalii).
Podjęcie działalności kosmicznej będzie możliwe po uzyskaniu licencji oraz zarejestrowaniu obiektu kosmicznego. Portugalski ustawodawca przewidział możliwość ubiegania się o licencję jednostkową, która obejmie jedną operację kosmiczną, jak i o licencję globalną, dotyczącą wielu operacji kosmicznych tego samego typu. Licencja globalna będzie miała szczególne znaczenie, jak się wydaje, w kontekście cubesatów i ich konstelacji. Licencji będzie udzielał Organ (Urząd) Kosmiczny (Autoridade Espacial).
Licencja będzie udzielana na czas operacji kosmicznej (kosmicznych). Istotne jest to, że licencja będzie mogła zostać przeniesiona na innego operatora (za zgodą Autoridade Espacial). Licencja wygaśnie z chwilą zakończenia działalności kosmicznej lub z chwilą zrzeczenia się jej przez licencjonobiorcę. Organ (Urząd) Kosmiczny będzie mógł cofnąć licencję w sytuacji, w której operator nie będzie wywiązywał się ze swoich obowiązków.
Autoridade Espacial będzie sprawował nadzór nad prowadzeniem działalności kosmicznej. Obiekty kosmiczne będą podlegały obligatoryjnej rejestracji w rejestrze prowadzonym przez Organ (Urząd) Kosmiczny.
Operatorzy będą ponosili odpowiedzialność za szkody wyrządzone podczas prowadzenia przez nich działalności kosmicznej. Ze tego względu, będą oni podlegali obowiązkowi ubezpieczenia OC.
W kontekście portugalskiego prawa kosmicznego warto przypomnieć, że w Polsce trwają prace nad ustawą o działalności kosmicznej i Krajowym Rejestrze Obiektów Kosmicznych (por. np.: Astronarium oraz konsultacje ws. ustawy o działalności kosmicznej i KROK, Ustawa o działalności kosmicznej – ciąg dalszy, Szkoda kosmiczna i jej naprawienie – opinia do projektu ustawy o działalności kosmicznej i KROK, Nowy projekt polskiego prawa kosmicznego). Trudno jednak wskazać, kiedy prace te się zakończą.
Mariusz T. Kłoda
Wpis ten nie stanowi opinii lub porady prawnej w rozumieniu obowiązującego prawa. Ma on wyłącznie informacyjny charakter. Autor wpisu nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji, podejmowanych na jego podstawie.