Śmiało kroczyć tam, gdzie nie dotarło jeszcze żadne prawo!
Andrzej Dąbrowski w najnowszym Biuletynie Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (2018, nr 22) omawia kwestię zmiany strategii kosmicznej USA.
Autor zaznacza na wstępie, że USA chcą zwiększyć aktywność podmiotów prywatnych w amerykańskim sektorze kosmicznym. Ma to umocnić pozycję Stanów Zjednoczonych jako lidera usług kosmicznych.
W tym celu Prezydent Donald Trump zmienił część założeń Narodowej Polityki Kosmicznej USA (National Space Policy of the United States of America) z 2010 r. oraz odnowił niedziałającą od 24 lat Narodową Radę Kosmiczną (National Space Council), która pod przewodnictwem wiceprezydenta (Mike Pence) ma nadzorować całość programu kosmicznego.
Nowe kosmiczne priorytety USA to ponowne lądowanie misji załogowych na Księżycu i zagospodarowanie tzw. przestrzeni cislunarnej (między Księżycem i Ziemią). Dopiero w oparciu o wypracowane w tym zakresie doświadczenie oraz infrastrukturę rozpoczną się załogowe loty na Marsa.
W kontekście treści zmodyfikowanej Narodowej Polityki Kosmicznej USA, Pan Andrzej Dąbrowski analizuję problematykę partnerów USA. W lot na Księżyc i Marsa mają zostać zaangażowane podmioty prywatne i międzynarodowe (branża „NewSpace”). Planuje się szerokie wykorzystanie instytucji partnerstwa publiczno-prywatnego. Kontrakty będą rozdzielane w taki sposób, aby uniknąć powstania monopolu. Rakietowa współpraca USA i United Launch Alliance z Rosją i Roskosmosem (silniki RD-180) ma zostać ograniczona.
Autor przypomina, że Prezydent Donald Trump przedstawił projekt budżetu na 2018 r., zakładający cięcie finansowania NASA do poziomu 19,1 mld dol. (z 19,5 mld dol. w ujęciu ustawy S.442 – National Aeronautics and Space Administration Transition Authorization Act of 2017). Redukcja dotyczyła przede wszystkim badań klimatycznych.
Pracownik Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych zauważył, że Stany Zjednoczony (w zakresie sektora kosmicznego) w najbliższych latach będą zmagały się z silną konkurencją. Chodzi w tym przypadku przede wszystkim o konkurencję ze strony Chin. Nowa administracja USA utrzymała obowiązujący od 2011 r. zakaz współpracy technologicznej z Chinami w dziedzinie sektora kosmicznego.
W ocenie Andrzeja Dąbrowskiego założenia Polska Strategia Kosmiczna! są zbieżne z polityką kosmiczną USA, a polscy przedsiębiorcy i instytucje badawcze będą mogli wziąć udział (jako podwykonawcy) w amerykańskich projektach (wspierani finansowo i merytorycznie przez Polską Agencję Kosmiczną). Autor przypomniał, że w 2017 r. w portalu przetargowym Europejskiej Agencji Kosmicznej figurowało ponad 360 podmiotów z Polski, które wykonywały zlecenia z zakresu m.in. automatyki, inżynierii materiałowej i optoelektroniki.
Uwagi:
1) polscy przedsiębiorcy i instytucje badawcze nie będą mogły w szerokim zakresie liczyć na wsparcie finansowe PAK (przynajmniej w najbliższym czasie). Jej budżet na 2018 r. wynosi (tylko) ok. 11 mln złotych (zob. Budżet sektora kosmicznego na 2018 r.). Oznacza to, że zagrożona jest nawet realizacja Krajowego Programu Kosmicznego w zakresie przewidzianym na 2018 r. (zob. Projekt Krajowego Programu Kosmicznego – kompendium i Kamil Muzyka – opinia do Krajowego Programu Kosmicznego)
2) jeżeli chodzi o podmioty polskiego sektora kosmicznego, to ich realna liczba (wg Polskiej Agencji Kosmicznej) oscyluje wokół 40. Dane systemów przetargowych ESA zamazują nieco rzeczywistość.
Cały numer Biuletynu PISM do pobrania tutaj.
Mariusz T. Kłoda
Wpis ten nie stanowi opinii lub porady prawnej w rozumieniu obowiązującego prawa. Ma on wyłącznie informacyjny charakter. Autor wpisu nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji, podejmowanych na jego podstawie.