Śmiało kroczyć tam, gdzie nie dotarło jeszcze żadne prawo!
W dniu 30 maja 2017 r. Rada ds. Konkurencyjności (COMPET)[1] przyjęła konkluzje[2], dotyczące Strategii kosmicznej dla Europy[3]. Wyznaczają one kierunki dalszego rozwoju europejskiego sektora kosmicznego. W konkluzjach szerokiej analizie poddano kwestię prywatnej aktywności w przestrzeni kosmicznej, co cieszy (wprost odniesiono się do problematyki „NewSpace”). W tym kontekście, perspektywy wzrostu tej części europejskiego sektora kosmicznego wydają się być stabilne. Okoliczność ta powinna być wzięta pod uwagę przez polskich pracodawców sektora kosmicznego oraz podmioty, które dopiero rozważają rozpoczęcie działalności gospodarczej w tym zakresie.
Konkluzje dotyczą pięciu zagadnień:
- maksymalizacji korzyści z działalności związanej z przestrzenią kosmiczną dla społeczeństwa i gospodarki UE;
- rozwijania konkurencyjności i innowacyjności europejskiego sektora kosmicznego w skali globalnej;
- wzmocnienia autonomii Europy w zakresie dostępu do przestrzeni kosmicznej i jej wykorzystania w bezpiecznym i zabezpieczonym środowisku;
- wzmocnienia pozycji Europy jako światowego gracza;
- „zapewnienia skutecznej realizacji”.
Ad 1
Uznano postępy w rozwijaniu wiodących programów kosmicznych UE takich, jak Copernicus i EU GNSS (Galileo i europejski system wspomagania satelitarnego EGNOS) i podkreślono potrzebę ich rzetelnego kontynuowania i trwałej ewolucji.
Poparto tworzenie europejskich platform usługowych, zgodnych z inicjatywą chmury europejskiej, by łączyć dane z programu Copernicus i oferować odpowiednie rozpowszechnianie danych i dostęp do nich, a także możliwości przetwarzania online, zwłaszcza europejskim podmiotom gospodarczym, w tym małym i średnim przedsiębiorstwom.
Przyjęto z zadowoleniem oświadczenie o wstępnych usługach systemu Galileo.
Ad 2
Uznano, że należy wzmocnić na rynku światowym konkurencyjność europejskiej branży kosmicznej. W związku z tym, zachęcono Komisję i państwa członkowie do współpracy ze stosownymi podmiotami m.in. w celu ułatwiania innowacji oraz rozwijania aplikacji kosmicznych, możliwości biznesowych, działań propagacyjnych oraz możliwości przemysłowych, także dla przedsiębiorstw i inicjatyw z dziedziny „New Space”, dla małych i średnich przedsiębiorstw, przedsiębiorstw rozpoczynających działalność i przedsiębiorstw scale up.
Ad 3
Zwrócono się do Komisji o stworzenie mechanizmu skupiającego popyt ze strony unijnych klientów instytucjonalnych na europejskie usługi wynoszenia satelitów, by zapewnić oszczędny i przystępny cenowo, niezależny, godny zaufania i autonomiczny dostęp do przestrzeni kosmicznej wykorzystując europejskie systemy wynoszące, głównie Ariane, Vega i ich kolejne wersje.
Zachęcono Komisję, państwa członkowskie i ESA do koordynacji działań w miarę potrzeby, by wspierać rozwój rynków komercyjnych; podkreślono znaczenie wspierania badań naukowych i innowacji, takich jak możliwość ponownego wykorzystania, tani napęd i niewielkie systemy wynoszące przeznaczone dla małych satelitów, zwłaszcza by zapewnić Europie zdolność reagowania na negatywne zmiany, oraz przewidywania tych zmian.
Przyjęto do wiadomości wyrażony przez Komisję zamiar, by – w ścisłej współpracy z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych (ESDZ), Europejską Agencją Obrony (EDA) oraz ESA – opracować do końca roku 2017 inicjatywę rządowej łączności satelitarnej (GOVSATCOM) zapewniającą niezawodną, bezpieczną i racjonalną pod względem kosztów łączność satelitarną dla UE i organów krajowych zarządzających misjami i infrastrukturą krytycznymi pod względem bezpieczeństwa.
Ad 4
Uznano, że wsparcie Europy dla globalnego zarządzania promujące zrozumiałe międzynarodowe prawo i zasady odnoszące się do przestrzeni kosmicznej (pokojowe korzystanie z przestrzeni kosmicznej, jej badanie i działalność wydobywcza, śmiecie kosmiczne itd.) jest kwestią podstawową, jeżeli chodzi o zachowanie i zwiększenie roli Europy na arenie światowej.
Ad 5
Zwrócono się do Komisji, by – w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i wszystkimi zainteresowanymi podmiotami – opracowała szeroko zakrojoną kampanię podnoszenia świadomości oraz środki budowania zdolności skierowane głównie do podmiotów wykorzystujących technologie kosmiczne do zastosowań poza przestrzenią kosmiczną, obejmujące szkolenia, wsparcie dla innowacyjnych przedsiębiorstw rozpoczynających działalność i przedsiębiorstw scale-up, inicjatywy regionalne, projekty pilotażowe i wymianę optymalnych rozwiązań między państwami zaawansowanymi i początkującymi, by propagować tworzenie i stosowanie rozwiązań kosmicznych.
Przyjęto do wiadomości wzmocnienie roli Agencji Europejskiego GNSS w związku z eksploatowaniem systemów Galileo i EGNOS, zwiększenie ich udziału w rynku i ich zadań z zakresu bezpieczeństwa i zwrócono się do Komisji o analizę i ocenę potencjalnej ewolucji obowiązków Agencji Europejskiego GNSS w stosownych przypadkach.
Zwrócono się do Komisji i państw członkowskich o wspieranie prywatnych inwestycji i przedsiębiorczości poprzez propagowanie partnerstw publiczno-prywatnych, by wspólnie stawiać czoła zagrożeniom i dzielić się korzyściami; partnerstwa te obejmują przedoperacyjne działania kosmiczne, które mogą zostać wprowadzone do produkcji przemysłowej i do obrotu handlowego.
[1]Rada ds. Konkurencyjności (COMPET) jest jedną z konfiguracji Rady Unii Europejskiej.
[2]Konkluzje opublikowano na stronie internetowej http://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2017/05/30-compet-conclusions-space-strategy-for-europe/, dostęp 5.6.2017 r.
[3] Por. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno – Społecznego i Komitetu Regionów Strategia kosmiczna dla Europy, http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-13758-2016-INIT/pl/pdf, dostęp 6.6.2017 r.
Wpis ten nie stanowi opinii lub porady prawnej w rozumieniu obowiązującego prawa. Ma on wyłącznie informacyjny charakter, stanowiąc wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze. Autor wpisu nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.